İspanya iltica (asylum) sistemi genel bakış
➤ İspanya, Avrupa Birliği’nin 1951 Cenevre Sözleşmesi ve AB İltica Yönetmelikleri kapsamında uluslararası koruma (asilo) sağlar.
➤ İltica başvurusunda bulunan kişiler, ülkesinde zulüm, savaş, işkence veya ciddi insan hakları ihlalleri nedeniyle geri dönemeyeceğini beyan eder.
Kimler iltica başvurusu yapabilir?
➤ Irk, din, milliyet, siyasi görüş veya belirli bir sosyal gruba mensubiyet nedeniyle zulüm görenler
➤ Savaş, iç çatışma veya insanlık dışı muamele riski altında olan kişiler
➤ Cinsel yönelim, toplumsal cinsiyet veya dini baskılar nedeniyle tehlike altında olan bireyler
İltica başvurusu nerede yapılır?
➤ İspanya sınır kapılarında (havaalanı, liman, kara sınırı)
➤ Ülke içindeki Yabancılar Ofisi (Oficina de Asilo y Refugio – OAR) veya karakollarda
➤ Başvuru, ülkeye giriş yaptıktan sonra bir ay içinde yapılmalıdır.
Başvuru süreci
➤ Başvurudan sonra ilk görüşme yapılır (entrevista de asilo).
➤ Kişisel bilgiler, neden iltica edildiği, tehlikenin kaynağı ve ülkeye dönüş riski anlatılır.
➤ Parmak izi alınır ve Dublin III Tüzüğü kapsamında başka AB ülkesinde iltica yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.
➤ Kabul edilebilirlik onaylanırsa, kişi geçici “koruma altında” (protección temporal) statüsüne alınır.
İltica sürecinde haklar
➤ İspanya’da yasal olarak kalma hakkı
➤ Barınma (kamp veya konaklama merkezi – C.A.R.)
➤ Sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanma
➤ Aylık temel yardım (bireysel koşullara göre)
➤ Dil kursu, meslek eğitimi ve iş arama desteği
➤ Çalışma izni: Başvurudan 6 ay sonra otomatik olarak çalışma hakkı kazanılır.
Karar aşaması
➤ Ortalama değerlendirme süresi 6 ay–1 yıl arasıdır, ancak bazı durumlarda 2 yıla kadar uzayabilir.
➤ Kabul edilirse kişi “mülteci statüsü” (estatuto de refugiado) veya “ikincil koruma” (protección subsidiaria) alır.
➤ Reddedilirse, 10 gün içinde itiraz hakkı (recurso) vardır.
Mülteci statüsü alan kişilere tanınan haklar
➤ 5 yıl geçerli oturum izni (yenilenebilir)
➤ Çalışma, eğitim, sosyal yardım ve sağlık hizmetlerinden tam yararlanma
➤ 5 yıl yasal ikametten sonra vatandaşlık başvurusunda bulunabilme
➤ Aile birleşimi hakkı
➤ Başvuru sırasında sahte belge veya yanlış bilgi verilmesi sürecin iptaline yol açar.
➤ Başvurunun reddi durumunda, kişi ülkeden sınır dışı edilebilir ancak mahkeme süreci boyunca kalma hakkı vardır.
