Almanca’da Perfekt geçmiş zaman (geçmişte yapılmış ve sonuçlanmış bir olayı anlatmak için) sıkça kullanılan bir zaman kipidir. Perfekt zamanı genellikle konuşma dilinde yaygınken, yazılı dilde de kullanılabilir. Perfekt zamanında, yardımcı fiil olarak “haben” veya “sein” kullanılır ve fiil, geçmiş zaman ortacı olan Partizip II formuna çekilir.
1. Perfekt Yapısı
Perfekt iki bileşenden oluşur:
- Yardımcı Fiil (Hilfsverb): haben veya sein (yardımcı fiil çekime göre değişir)
- Partizip II: Fiilin geçmiş zaman hâli
Formül: Kişi Zamiri + Hilfsverb (haben/sein) + Partizip II
2. Yardımcı Fiil Seçimi (Haben / Sein)
Haben: Çoğu fiil için kullanılır. Özellikle geçişli fiiller (bir nesneye ihtiyaç duyan fiiller) ve günlük hareketlerin çoğu için tercih edilir.
- ich habe gemacht (yaptım)
- ich habe gelernt (öğrendim)
Sein: Hareket veya durum değişikliği belirten fiillerde (örneğin, gitmek, gelmek, kalkmak gibi) ve bazı durum belirten fiillerde (olmak, kalmak, vb.) kullanılır.
- ich bin gegangen (gittim)
- ich bin gefahren (gittim/sürdüm)
3. Partizip II Yapımı
Partizip II (geçmiş zaman ortacı) düzenli ve düzensiz fiiller için farklı kurallara göre oluşturulur.
Düzenli Fiiller (Schwache Verben)
Düzenli fiiller için Partizip II genellikle fiilin köküne “ge-” öneki eklenir ve “-t” ekiyle biter.
- machen (yapmak) → gemacht (yaptı)
- spielen (oynamak) → gespielt (oynadı)
- lernen (öğrenmek) → gelernt (öğrendi)
Düzensiz Fiiller (Starke Verben)
Düzensiz fiillerde Partizip II formu değişebilir. Genellikle “ge-” önekiyle başlar ve “-en” ile biter, ancak kök sesli harf değişebilir.
- sehen (görmek) → gesehen (gördü)
- fahren (sürmek/gitmek) → gefahren (gitti)
- essen (yemek) → gegessen (yedi)
4. Perfekt Zamanı Kullanım Örnekleri
- Düzenli Fiil:
- Ich habe gearbeitet. – Çalıştım.
- Wir haben gespielt. – Oynadık.
- Düzensiz Fiil:
- Er hat gesehen. – O gördü.
- Sie ist gegangen. – O gitti.
- Hareket/Durum Değişikliği:
- Ich bin gekommen. – Geldim.
- Du bist gefahren. – Sen gittin / sürdün.
5. Özel Durumlar ve İstisnalar
- Fiilin kökünde değişim: Bazı düzensiz fiiller kök sesli harf değişikliği geçirir.
- Ge- Öneki Kullanılmayan Fiiller: "-ieren" ile biten fiillerde "ge-" öneki kullanılmaz.
- studieren (çalışmak, incelemek) → studiert (çalıştı)
- reparieren (tamir etmek) → repariert (tamir etti)
Örnek Cümlelerle Perfekt Kullanımı
- Ich habe gestern ein Buch gelesen. – Dün bir kitap okudum.
- Wir sind in den Park gegangen. – Parka gittik.
- Sie hat ihre Hausaufgaben gemacht. – Ödevlerini yaptı.
- Er ist früh aufgestanden. – O, erken kalktı.
0 Yorumlar