Almanca Edilgen Cümle Kurulumu

Almanca'da edilgen cümle (Passiv), bir cümlede eylemin kim tarafından yapıldığından çok, eylemin kendisi ve bu eyleme maruz kalan kişi ya da nesne üzerinde durulur. Bu yapı, genellikle eylemi yapan kişi ya da şeyin kim olduğu belirsizse veya önemsizse kullanılır.

Edilgen Cümle (Passiv) Kurulumu

Almanca'da edilgen cümle kurarken "werden" (olmak) yardımcı fiili ve fiilin Partizip II (geçmiş zaman ortacı) kullanılır. "werden" fiili, cümlenin zamanına göre çekimlenir. Edilgen cümle, genellikle aktif cümlenin öznesi olarak kullanılan nesneye odaklanır.

Edilgen Cümle Kurulumu:

Aktif Cümle: Subjekt + Verb + Objekt
Edilgen Cümle: Subjekt + "werden" + Partizip II + (von + Nominativ)

Subjekt: Eyleme maruz kalan kişi ya da şey.
"werden": Cümlenin zamanına bağlı olarak çekimlenen yardımcı fiil.
Partizip II: Fiilin geçmiş zaman ortacı (örneğin: gemacht, gesehen, geschrieben).
"von": Eylemi gerçekleştiren kişi, genellikle bu kısmı cümleye eklemeye gerek yoktur (özellikle kim yaptığı belli değilse ya da önemsizse).

Örnekler:

Aktif Cümle (Yapıcı kişi belirtilmiş):
- "Der Lehrer erklärt die Grammatik." (Öğretmen, grameri açıklıyor.)
- Passiv (Edilgen): "Die Grammatik wird (vom Lehrer) erklärt." (Gramer açıklanıyor.)
  - "vom Lehrer" kısmı isteğe bağlıdır, kim tarafından yapıldığına vurgu yapmak istenirse eklenir.
Aktif Cümle (Yapıcı kişi belirtilmemiş):
- "Jemand hat das Buch gelesen." (Birisi kitabı okudu.)
- Passiv (Edilgen): "Das Buch ist gelesen worden." (Kitap okundu.)
  - Burada "ist" yardımcı fiili "werden"'in uygun zamanına göre çekimlenmiştir ve "gelesen" fiilinin Partizip II hâli kullanılmıştır.
Aktif Cümle:
- "Sie schreiben einen Brief." (Onlar bir mektup yazıyor.)
- Passiv (Edilgen): "Ein Brief wird geschrieben." (Bir mektup yazılıyor.)
Aktif Cümle (Geçmiş zaman):
- "Der Mechaniker repariert das Auto." (Tamirci arabayı tamir ediyor.)
- Passiv (Edilgen): "Das Auto wird repariert." (Araba tamir ediliyor.)
  - Geçmiş zaman için "wurde" (werden fiilinin geçmiş zaman hâli) kullanılabilir:
  - "Das Auto wurde repariert." (Araba tamir edildi.)
Aktif Cümle (Gelecek zaman):
- "Der Ingenieur wird die Maschine reparieren." (Mühendis makineyi tamir edecek.)
- Passiv (Edilgen): "Die Maschine wird repariert werden." (Makine tamir edilecek.)

Edilgen Cümlede "von" Kullanımı:

Edilgen cümlelerde, eylemi kimin yaptığı önemli ise "von" edatı kullanılır. Bu durum, aktif cümlede özne olan kişi veya nesneyi belirtir.

"Die Tür wird von meinem Bruder geöffnet." (Kapı kardeşim tarafından açılıyor.)
"Das Buch wird von vielen Leuten gelesen." (Kitap birçok insan tarafından okunuyor.)

Ancak, eğer eylemi yapan kişi bilinmiyor veya önemli değilse, "von" kullanılmaz.