Japonya iltica süreci (Asylum in Japan)
Japonya, uluslararası koruma başvurularını Mülteci Tanıma Sistemi (Refugee Recognition System) üzerinden değerlendirir. Ancak, Japonya iltica konusunda dünyadaki en katı ülkelerden biri olarak bilinir. Kabul oranı genellikle %1’in altındadır.
Başvuru yeri ve süreci
➤ İltica başvurusu, Japonya’ya giriş yaptıktan sonra İçişleri ve Adalet Bakanlığı Göçmenlik Bürosu’na (Immigration Services Agency) yapılır.
➤ Başvuru, sınırda veya ülkeye girişten sonra herhangi bir göçmenlik ofisinde gerçekleştirilebilir.
➤ Başvuru anında parmak izi, fotoğraf ve detaylı mülakat yapılır.
➤ Başvuran kişiye geçici oturum izni anlamına gelen Refugee Applicant Certificate verilir. Bu belge ile ülkede yasal olarak kalınabilir.
Gerekli belgeler
➤ Kimlik veya pasaport (varsa)
➤ Başvuru formu ve iltica gerekçesini anlatan yazılı beyan
➤ Ülkesinde maruz kaldığı tehdit, işkence, siyasi baskı vb. deliller (fotoğraf, belge, haber küpürü, tanık beyanı vb.)
Değerlendirme süreci
➤ Başvuru sonrası süreç uzun sürebilir; ortalama 6 ay ile birkaç yıl arasında sonuçlanır.
➤ Mülteci statüsü verilirse kişi süresiz oturum hakkı, sosyal yardım, çalışma izni ve sağlık sigortası kazanır.
➤ Ret durumunda itiraz (appeal) hakkı bulunur ve yeniden değerlendirme talep edilebilir.
İltica sürecinde çalışma izni
➤ İlk 6 ay boyunca çalışma izni verilmez.
➤ 6 ay sonunda başvuru hâlâ inceleniyorsa, başvuran kişi geçici çalışma izni alabilir.
➤ İltica sürecinde iş bulmak zor olsa da, bazı sektörlerde (örneğin tarım veya bakım hizmetleri) geçici iş fırsatları sağlanabilir.
Konaklama ve sosyal destek
➤ Japonya’da devlet tarafından sağlanan mülteci kampları bulunmaz.
➤ Başvuranlar genellikle kendi imkânlarıyla konaklamak zorundadır.
➤ Bazı sivil toplum kuruluşları (örneğin JAR – Japan Association for Refugees) geçici konaklama ve gıda yardımı sunar.
Başvurunun reddedilme nedenleri
➤ Siyasi baskı veya ciddi insan hakları ihlali kanıtlarının yetersizliği
➤ Ekonomik gerekçelere dayalı başvuruların kabul edilmemesi
➤ Belgelerde veya ifadelerde tutarsızlık
İtiraz süreci
➤ Ret durumunda 7 gün içinde yazılı itiraz yapılabilir.
➤ İtiraz, Adalet Bakanlığı tarafından oluşturulan bir panel tarafından incelenir.
➤ İtiraz sonucu da olumsuz olursa, kişi gönüllü dönüş veya sınır dışı riskiyle karşılaşabilir.
➤ Japonya iltica sistemi yasal olarak açık olsa da, kabul oranı son derece düşüktür.
➤ Başvuru süreci uzun ve katıdır, ancak ciddi siyasi baskı veya hayati tehlike durumlarını belgeleyen başvurular değerlendirilmeye alınır.
➤ Başarılı bir iltica başvurusu sonucunda kişi Japonya’da uzun süreli oturum ve çalışma hakkı kazanır.
