Hollanda iltica süreci genel açıklama
➤ Hollanda, Avrupa Birliği üyesi olarak uluslararası koruma ve insan hakları standartlarına uygun bir iltica sistemi uygular.
➤ İltica başvurusu, zulüm, işkence, ölüm tehdidi, siyasi baskı, savaş veya insan hakları ihlalleri gibi nedenlerle ülkesine dönemeyen kişilere yönelik bir koruma mekanizmasıdır.
Başvuru yeri ve zamanı
➤ Hollanda’ya giriş yaptıktan sonra iltica başvurusu genellikle Ter Apel isimli kabul merkezinde yapılır.
➤ Başvuru sınır kapılarında, havaalanlarında veya polis karakollarında da alınabilir.
➤ Başvuruda, kişinin kimliği, vatandaşlığı, ülkesine dönememe nedenleri ve varsa deliller (fotoğraf, belge, tehdit mesajı vb.) istenir.
İltica süreci aşamaları
➤ 1. Ön kayıt (Aanmelding): Kimlik tespiti, parmak izi ve ilk sorgu yapılır.
➤ 2. Bekleme dönemi (Rust- en Voorbereidingsperiode): Başvuru sahibi dinlenir, sağlık kontrolünden geçer ve mülakata hazırlanır.
➤ 3. Ana prosedür (Algemene Asielprocedure – AA): Ortalama 8 gün sürer. İlk ve ikinci mülakatlar gerçekleştirilir.
➤ 4. Uzatılmış prosedür (Verlengde Asielprocedure – VA): Dosya daha detaylı incelenmek üzere 6 aya kadar uzatılabilir.
➤ 5. Karar: IND (Göç ve Vatandaşlık Servisi), iltica başvurusunu kabul veya ret eder.
İltica kabul edilirse
➤ Kişiye 5 yıllık oturum izni (verblijfsvergunning asiel) verilir.
➤ Bu süre sonunda süresiz oturum (permanent residence) veya vatandaşlık başvurusu yapılabilir.
➤ Sağlık hizmetleri, eğitim, çalışma ve sosyal yardım hakkı elde edilir.
İltica reddedilirse
➤ Başvuru sahibi karara karşı mahkemeye (Rechtbank) itiraz edebilir.
➤ İtiraz süresi genellikle 1 ila 4 hafta arasındadır.
➤ Gerekli durumlarda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuru da mümkündür.
Barınma ve yaşam koşulları
➤ Başvuru süresince iltica eden kişiler COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) tarafından sağlanan kamplarda (azc) kalır.
➤ Barınma, yemek, sağlık hizmetleri ve küçük bir harçlık (zakgeld) verilir.
➤ Bazı kamplarda dil kursları ve gönüllü çalışma imkânları bulunur.
İltica edenlerin hakları
➤ Hollanda’da iltica eden kişiler, uluslararası koruma kapsamında:
➤ Sınır dışı edilemezler (non-refoulement ilkesi).
➤ Sağlık ve eğitim hizmetlerinden ücretsiz yararlanabilirler.
➤ Sosyal yardımlara başvurabilirler.
➤ Oturum alındıktan sonra çalışma hakkına sahip olurlar.
