Belçika emeklilik sistemi
Belçika’da emeklilik sistemi, çalışanların aktif çalışma hayatları boyunca ödedikleri sosyal güvenlik primlerine dayalıdır. Ülke, güçlü bir sosyal refah anlayışıyla, çalışanlara yaşlılık dönemlerinde gelir güvencesi sağlamayı amaçlar. Sistem hem kamu hem özel sektör çalışanlarını kapsar ve üç temel sütun üzerine kuruludur: devlet emekliliği, mesleki emeklilik ve bireysel emeklilik tasarrufları.
Devlet emekliliği (Birinci sütun)
➤ Belçika’da en yaygın ve zorunlu olan emeklilik türüdür.
➤ Çalışanlar (işçi, memur veya serbest meslek sahibi fark etmeksizin) çalışma süreleri boyunca sosyal güvenlik katkısı öder.
➤ Emekli maaşı, prim ödeme süresine, yaşa ve gelir düzeyine göre hesaplanır.
➤ Asgari emeklilik hakkı genellikle 45 yıl sigorta primi ödemiş kişilere tanınır.
➤ Emeklilik yaşı şu şekildedir:
2025 yılı itibarıyla yasal emeklilik yaşı 65’tir.
2030 itibarıyla 67 yaşına çıkarılması planlanmaktadır.
Mesleki emeklilik (İkinci sütun)
➤ İşverenlerin çalışanları için oluşturduğu ek emeklilik planıdır.
➤ Katılım genellikle gönüllüdür, ancak bazı sektörlerde toplu sözleşmelerle zorunlu hale getirilmiştir.
➤ İşveren ve çalışan, maaşın belirli bir yüzdesini bu fona aktarır.
➤ Bu fon, çalışan emekli olduğunda ek gelir sağlar.
Bireysel emeklilik tasarrufları (Üçüncü sütun)
➤ Kişilerin gönüllü olarak yaptıkları bireysel emeklilik sigortaları veya yatırım fonlarıdır.
➤ Devlet, bireysel emeklilik planlarına katılımı teşvik etmek için vergi indirimi sağlar.
➤ Bankalar veya sigorta şirketleri aracılığıyla yapılır.
Erken emeklilik
➤ Belçika, belirli koşullar altında erken emekliliğe izin verir.
➤ 2025 itibarıyla, en az 42 yıl prim ödemiş olan kişiler 63 yaşında,
44 yıl ödemiş olanlar 61 yaşında,
45 yıl ödemiş olanlar ise 60 yaşında erken emekli olabilir.
Emekli maaşı hesaplaması
➤ Maaş miktarı, kişinin toplam prim ödeme süresi, kariyer ortalama geliri ve medeni durumuna göre belirlenir.
➤ Eşi çalışmayan evli kişiler, genellikle “aile oranı” üzerinden daha yüksek maaş alabilir.
➤ Ortalama emekli maaşı:
İşçiler için yaklaşık 1.500–2.000 €,
Memurlar için 2.000–2.800 €,
Serbest meslek sahipleri için 1.200–1.600 € civarındadır.
Emekli maaşı başvurusu
➤ Belçika vatandaşları veya Belçika’da çalışan yabancılar, Federal Pensions Service (SFPD) üzerinden çevrimiçi veya posta yoluyla başvuru yapabilir.
➤ Başvuru genellikle emeklilik yaşına 12 ay kala gerçekleştirilir.
Özetle
➤ Belçika emeklilik sistemi, yüksek yaşam standartlarını korumaya yönelik sosyal bir güvence sunar.
➤ Üç sütunlu yapı sayesinde, çalışanlar hem devlet desteğiyle hem de bireysel tasarruflarla güçlü bir emeklilik geliri elde edebilir.
➤ Sistem, sürdürülebilirlik ve adalet esasına dayalı olup, AB’nin en kapsamlı emeklilik modellerinden biri olarak kabul edilir.
