İsviçre iltica sistemi, zulüm, savaş, işkence veya ciddi tehdit altında olan kişilere koruma sağlamayı amaçlar. Başvurular federal düzeyde değerlendirilir ve süreç büyük ölçüde hızlandırılmış prosedür üzerinden yürütülür. İsviçre, iltica başvurularını bireysel gerekçelere göre inceler ve güvenli ülke kavramını sıkı şekilde uygular.
Kimler iltica başvurusu yapabilir
➤ Irk, din, milliyet, siyasi görüş veya belirli bir sosyal gruba mensubiyet nedeniyle zulüm görenler
➤ Kendi ülkesinde devlet tarafından korunamayan veya tehdit altında olan kişiler
➤ Savaş, keyfi tutuklama, işkence veya insanlık dışı muamele riski bulunanlar
Başvuru nasıl yapılır
➤ İsviçre sınırında, havaalanında veya ülkedeki bir federal iltica merkezinde başvuru yapılır
➤ Kimlik bilgileri alınır, parmak izi kaydı yapılır
➤ Dublin sistemi kapsamında başka bir Avrupa ülkesinin sorumlu olup olmadığı kontrol edilir
İltica süreçleri
➤ Hızlandırılmış prosedür
➤ Başvuruların büyük kısmı bu kapsamda değerlendirilir
➤ Ortalama karar süresi birkaç hafta ile birkaç ay arasındadır
Genişletilmiş prosedür
➤ Dosya karmaşıksa veya ek inceleme gerekiyorsa uygulanır
➤ Karar süresi daha uzun olabilir
Mülakat aşaması
➤ Başvuru sahibinin ülkesinden neden ayrıldığı ayrıntılı şekilde sorulur
➤ Yaşanan olayların tutarlı, belgelenebilir ve kişisel olması büyük önem taşır
➤ Çevirmen desteği sağlanır
Karar türleri
➤ Mülteci statüsü (B Oturumu)
➤ Cenevre Sözleşmesi kapsamında koruma sağlanır
Geçici koruma / kabul (F Oturumu)
➤ Geri gönderme mümkün değilse verilir
➤ Kalıcı statü değildir ancak oturum ve çalışma hakkı sağlar
Ret kararı
➤ İtiraz hakkı vardır
➤ Belirli süre içinde temyiz başvurusu yapılabilir
Başvuru süresince haklar
➤ Barınma ve temel ihtiyaçların devlet tarafından karşılanması
➤ Sağlık hizmetlerine erişim
➤ Sınırlı da olsa çalışma izni imkânı
➤ Ücretsiz hukuki danışmanlık (belirli aşamalarda)
➤ İsviçre iltica sistemi çok detaycı ve disiplinlidir
➤ Çelişkili beyanlar ve zayıf gerekçeler ret sebebidir
➤ Ön hazırlık, doğru hikâye kurgusu ve belgeler sürecin kaderini belirler
