cleft sentences konu anlatımı

Bir cümle içinde herhangi bir sözcük ya da ifade vurgulanmak istendiğinde kullanılan bir yapıdır. Bu yapı, konuşma dilinde de kullanılmasına karşın, yazı dilinde daha çok karşımıza çıkar. Çünkü yazı dilinde istediğimiz vurguyu yapamayız ve bu yapı sayesinde cümledeki hangi sözcük ve ifadelere vurgu yaptığımız daha iyi anlaşılır. Aşağıda, önce normal cümleler verilmiş ve bu cümleler içinde vurgulanmak istenen sözcüklerin altı çizilmiş ve daha sonra da altı çizili bu sözcüklerin bu yapı ile nasıl vurgulu hale getirildiği gösterilmiştir:

1. Brian keeps a goat in the garden. (Brian bahçede keçi besliyor.)

a) What Brian keeps in the garden is a goat. (Brian’ın bahçede beslediği, bir keçidir.)
b) A goat is what Brian keeps in the garden. (Brian’ın bahçede beslediği, bir keçidir.)

2. Brian keeps a goat in the garden.

a) Brian is the person who keeps a goat in the garden. (Brian, bahçede keçi besleyen kişidir.)
b) The person who keeps a goat in the garden is Brian. (Bahçede keçi besleyen kişi Brian’dır.)

3. Brian keeps a goat in the garden.

a) The garden is (the place) where Brian keeps a goat. (Bahçe, Brian’ın keçi beslediği yerdir.)
b) (The place) where Brian keeps a goat is the garden. (Brian’ın keçi beslediği yer bahçedir.)

4. Brian went to Liverpool on Friday to see his father. (Brian, babasını görmek için cuma günü Liverpool’a gitti.)

a) Friday was (the day) when/that Brian went to Liverpool to see his father. (Cuma, Brian’ın babasını görmek için Liverpool’a gittiği gündü.)
b) (The day) when Brian went to Liverpool to see his father was Friday. (Brian’ın babasını görmek için Liverpool’a gittiği gün, cuma günüydü.)

5. Brian went to Liverpool on Friday to see his father.

a) (The reason) why Brian went to Liverpool on Friday was to see his father. (Brian’ın cuma günü Liverpool’a gitme nedeni, babasını görmekti.)
b) To see his father was (the reason) why Brian went to Liverpool on Friday. (Babasını görmek, Brian’ın cuma günü Liverpool’a gitme nedeniydi.)

Örneklerde de görüldüğü gibi, the place, the day, the reason sözcükleri cümleden atılabilir. Bu durum daha çok konuşma dilinde tercih edilir:

Why I am here is to talk about the pollution of the environment. (Burada bulunma nedenim, çevre kirliliği hakkında konuşmak içindir.)

What- ile başlayan cümleler, normal olarak tekildir. Ancak cümlede kullanılan isim çoğul ise, çoğul fiil kullanmak da bazen mümkündür:

What she wants is/are some of those toys.

Bir fiili vurgulamak istersek, what … do yapısını kullanırız:

The woman shouted. (Kadın bağırdı.)
What the woman did was (to) shout. (Kadının yaptığı, bağırmaktı.)

He writes stories for children. (Çocuklar için öykü yazar.)
What he does is (to) write stories for children. (Yaptığı, çocuklar için öykü yazmaktır.)

Eğer tüm bir cümleyi vurgulamak istersek, what ve happen sözcüklerini kullanırız:

The President cried. (Başkan ağladı.)
What happened was (that) the President cried. (Olan, başkanın ağlamasıydı.)

Bu yapıda it sözcüğü de yaygın olarak kullanılır:

The postman gave the letter to John yesterday. (Postacı mektubu John’a dün verdi.)

It was the postman that/who gave the letter to John yesterday. (Mektubu dün John’a veren postacıydı.)
It was the letter that the postman gave to John yesterday. (Postacının dün John’a verdiği mektuptu.)
It was John that/who the postman gave the letter to yesterday. (Postacının dün mektubu verdiği John’du.)
It was yesterday that the postman gave the letter to John. (Postacının mektubu John’a vermesi dündü.)

Bu yapıda ayrıca all (that) ve içinde thing sözcüğü geçen ifadeler de kullanılır:

All I want is the truth. (Tüm istediğim, gerçek.)

The last thing I wanted was to upset you. (İstediğim son şey, seni üzmekti.)